In 2021 waren veel investeerders bang dat ze kansen misliepen, maar 2022 was het jaar dat investeerders juist blij konden zijn als ze niet blindelings waren meegegaan met de enorme hype rond met name techstartups.

De coronacrisis en de laatste overblijfselen van het tijdperk van goedkoop geld leidden tot roekeloosheid bij de financiering van startups die in recordtempo groeigeld ophaalden. Vaak tegen waarderingen die niet realistisch waren.

De financiering van Europese startups is bijvoorbeeld meer dan verdubbeld tot 116 miljard dollar in 2021, volgens gegevens van Crunchbase. Maar die geldstroom vloeide in 2022 aanzienlijk minder rijkelijk. Investeerders pompten slechts 16 miljard dollar in startups in het derde kwartaal van 2022, in daling van 44 procent op jaarbasis.

Nu rentetarieven fors zijn gestegen, de inflatie het hoogste niveau in meerdere decennia heeft bereikt en de vrees voor een recessie de verwachtingen beïnvloedt, lijken techinvesteerders weer de tijd te nemen voordat ze deals sluiten.

"Tussen 2021 en het eerste kwartaal van 2022 was er zeker het gevoel dat er geen einde kwam aan de groei", vertelde Sarah Hinkfuss, partner bij Bain Capital Ventures, aan Insider op de Slush-conferentie in Helsinki. "Er was een totale ontkoppeling tussen de groeiprognoses en wat er werkelijk gebeurde in de wereld."

Talrijke durfkapitalisten vertelden Insider dat de afgelopen twee jaar aanvoelden als een uit de hand gelopen feest waarbij velen "nu de puinhoop bekijken en beginnen met opruimen."

"Het ecosysteem krijgt een kater te verwerken van twee jaar feesten", zegt Arne Morteani, partner bij Kiko Ventures. "En zoals bij elk groot feest het geval is, hebben de feestgangers spijt over een heleboel onredelijke dingen die zijn gebeurd. En het zal nog even duren voordat men daarvan is hersteld."

Ratio is weer terug bij investeren in startups

Het resultaat is dat investeerders een stap terug doen en langer de tijd nemen, voordat ze werkelijk financiering verlenen. Ook gaat ze zorgvuldiger om met processen om de financiële cijfers van startups na te pluizen. De waarderingen van techstartups zijn inmiddels aanzienlijk gedaald, een zegen voor durfkapitalisten die op zoek zijn naar startups die beter dan de markt presteren.

Investeerders kijken tegenwoordig veel scherper naar het zakelijke fundament van startups, waarbij streven naar winstgevendheid de voorrang krijgt boven omzetgroei. Verder wordt de nadruk gelegd op groeitrajecten voor startups met een langere tijdshorizon en meer oog voor tussentijdse tegenslagen.

Durfinvesteerders vertelden Insider dat scherper wordt gekeken naar de kwaliteit van de omzet van startups en dat er meer nadruk wordt gelegd op burn rates (de schattingen over de tijdshorizon waarbinnen het kasgeld van een startup is opgesoupeerd en nieuw groeikapitaal nodig is), de kosten voor klantenwerving en de uitgaven voor marketing en het aantrekken van personeel.

"Ik wil dat bedrijven hun budgetten op orde hebben en helder krijgen wat ze moeten presteren om in een volgende ronde financiering te krijgen", zegt Hinkfuss. "We zijn op zoek naar een echt businessplan, niet naar de hoop dat het geld zomaar uit de lucht komt vallen."

Durfinvesteerders willen idealiter vooral startups in portefeuille hebben met een verdienmodel dat zich al heeft bewezen, in de aanloop naar een periode van economische afkoeling.

Techstartups die nog niet winstgevend zijn en in de groeifase zitten, vallen door dit alles tussen wal en schip. Ze redden het niet door vooral te verwijzen naar de omzetgroei en worden gedwongen om te bezuinigen, zodat er winst kan worden gemaakt.

Sommige startups hebben gemerkt dat het een stuk lastiger is geworden om nieuwe financiering op te halen. Met als schrikbeeld zogenoemde down rounds, ofwel investeringsrondes waarbij nog wel financiering wordt verstrekt, maar tegen een fors lagere waardering voor een startup.

LEES OOK: Europese startups halen dit jaar naar verwachting $85 miljard aan investeringen op: dit staat er op het spel voor 2023